Çin Halk Cumhuriyeti, nadir toprak elementleri tedariki konusunda stratejik bir hamle yaparak bu elementleri ihraç eden şirketler için lisans zorunluluğu uygulamasına geçiyor. Bu karar, daha önce Çin’e ağır ambargolar uygulayan ABD için ciddi bir tedarik krizi riski oluşturuyor. Çin, küresel nadir toprak elementlerinin yaklaşık yüzde 90’ını üretiyor ve bu elementler modern teknolojide kritik öneme sahip.
Çin, kritik bir karara imza attı
Pekin yönetiminin uygulamaya koyduğu yeni lisanslama sistemi, nadir elementlerden üretilen ürünlerin ihracatını da kontrol altına alıyor. Bu durum, özellikle yarı iletken sektörünün devleri olan TSMC, Intel ve Samsung gibi şirketleri zora sokuyor. Çünkü nadir toprak elementleri, yarı iletken üretiminde kullanılan litografi ve yüzey parlatma gibi kilit süreçlerde hayati rol oynuyor.
Çin’in yeni düzenlemeleri bu şirketlerin yurt dışına satış yapmadan önce ihracat lisansı almasını zorunlu hale getiriyor. Çin daha önce kendi topraklarında çıkarılan nadir elementlerin askeri alanlarda kullanılmasını engelleme girişimi başlatmıştı. Şimdi ise doğrudan ABD yapay zekâ sektörünü hedef aldığı belirtiliyor. Söz konusu kısıtlamaların 8 Kasım itibarıyla yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Bu gelişme, sadece yonga dökümcülerini değil, aynı zamanda NVIDIA, AMD ve Apple gibi yonga tasarımcısı firmaları da doğrudan etkileyecek. Bu şirketler, üretimlerinin büyük kısmında TSMC’nin ileri düzey çiplerine bağımlı durumda.
Ayrıca Çin’in yeni politikası, yonga döküm ekipmanları tedarik eden ASML ve Tokyo Electron gibi küresel tedarikçileri de baskı altına alıyor. Çin, bu adımla birlikte nadir element kozunu ABD’ye karşı kullanmaya başlıyor.
